ΟΥΡΑΝΟΜΑΧΙΑ-ΤΙΤΑΝΟΜΑΧΙΑ-ΓΙΓΑΝΤΟΜΑΧΙΑ

Ουρανομαχία

'

Σύμφωνα με την Ολυμπιακή Θεογονία, ως Ουρανομαχία θεωρείται ο πρώτος πόλεμος μεταξύ Θεών. Έγινε μεταξύ του μονοκράτορα Ουρανού, ο οποίος κυριαρχούσε μέχρι τότε, στον Κόσμο, και των γιών του, Τιτάνων, που ήθελαν να τον αντικαταστήσουν.

Ετυμολογία

Η λέξη " Ουρανομαχία" σχετίζεται ετυμολογικά με την λέξη " Ουρανός".

Οι Αντίπαλες Δυνάμεις

Ουρανός

Στον πόλεμο αυτό ο θεός Ουρανός πολέμησε μόνος του χωρίς συμμάχους (άλλωστε μόνος, χωρίς συνεργάτες, ασκούσε και την εξουσία). Ακόμη και η σύζυγός του Γαία ήταν με το μέρος των γιών της.

Τιτάνες και σύμμαχοι

- Στην κυρίαρχη τριάδα συμπεριλαμβάνονται οι εξής:

• ο Κρόνος,
• ο Ωκεανός,
• ο Υπερίων,

- Στην δευτερεύουσα τριάδα συμπεριλαμβάνονται οι εξής:

• ο Κοίος,
• ο Κρείος,
• ο Ιαπετός

- Οι γυναίκες - θεές ήσαν:

• η Ρέα, σύζυγος του Κρόνου
• η Τηθύς, σύζυγος του Ωκεναού
• η Θεία, σύζυγος του Υπερίωνα

• η Θέμις.
• η Φοίβη.
• η Μνημοσύνη.

- Σύμμαχος των Τιτάνων υπήρξε η μητέρα τους Γαία.

- Σύμμαχοι των Τιτάνων έγιναν στην πορεία του αγώνα:

• οι Εκατόγχειρες
• οι Κύκλωπες

Πλοκή του Πολέμου

Ο πόλεμος αυτός ήταν ο πρώτος (έστω και μυθικός) πόλεμος στην Ιστορία της Γης. Είχε άγνωστη διάρκεια και διεξήχθηκε σε αέρα, ξηρά και θάλασσα (ακόμη και στον Κάτω Κόσμο).

Στην διάρκειά του πολλές περιοχές της Γης καταστράφηκαν καθώς πλήγησαν είτε από σεισμούς των Τιτάνων είτε από τα συντριπτικά πλήγματα του Ουρανού.

Ο πόλεμος άρχισε όταν η Γαία, δυσαρεστημένη τόσο από την συμπεριφορά του Ουρανού απέναντι στα τέκνα της (όλα φυλακιζόταν στα Τάρταρα) όσο και από τον ανηλεή "εναγκαλισμό" του (προς τεκνοποιία), αποφάσισε να απελευθερώσει μυστικά από τα Τάρταρα τον τελευταίο γιό της Τιτάνα Κρόνο.

Τότε ο Κρόνος απελευθέρωσε και τους υπόλοιπους ένδεκα Τιτάνες και όλοι μαζί άρχισαν τον πόλεμο κατά του πανίσχυρου πατέρας τους.

Αλλά ο Ουρανός ήταν ακατάβλητος και ο αγώνας έγερνε κατά των Τιτάνων έως ότου ο Κρόνος επέτυχε να απελευθερώσει από τα Τάρταρα και τους υπόλοιπους φυλακισμένους (Εκατόγχειρες και Κύκλωπες.

Αυτοί βοήθησαν πρόθυμα τους Τιτάνες και όλοι μαζί συνασπισμένοι κατάφεραν να κάμψουν την ισχύ του Ουρανού.

Το τελευταίο πλήγμα επέτυχε ο Κρόνος όταν τραυμάτισε βαρέως τον Ουρανό, αποκόπτοντας τους όρχεις του. (Από το εκτοξευθέν αίμα του, η Γαία γέννησε τους Γίγαντες και τις Ερινύες).

Ο διαμοιρασμός μετά την Τιτάνεια Νίκη

Μετά την μεγάλη νίκη οι νικητές Τιτάνες έκαναν την πρώτη τους κυβερνητική σύσκεψη και αποφάσισαν τα εξής:

- Νέος Κοσμοκράτορας στην θέση του Ουρανού ορίζεται ο Κρόνος (αν και νεότερος όλων, ήταν ο βασικός συντελεστής της Νίκης)

- Ο διαμοιρασμός των Γήινων στοιβάδων έγινε ως εξής:

1. Η Ατμόσφαιρα (δηλ. ο ουρανός) δόθηκε στον ίδιο τον Κρόνο
2. Η Υδρόσφαιρα (δηλ. οι θάλασσες καθώς και οι λίμνες και οι ποταμοί της ξηράς) δόθηκε στον Ωκεανό.
3. Η Λιθόσφαιρα (δηλ. ο Κάτω Κόσμος) δόθηκε στον Υπερίωνα .

- Η Γήινη επιφάνεια αφέθηκε στην κοινή κυριαρχία όλων των Τιτάνων.

Η ποινή του Ουρανού

Στην ίδια σύσκεψη κρίθηκε και η μοίρα του ηττηθέντα Ουρανού. Ήταν ο εγκλεισμός του στον Αιθέρα (πάνω από τον Αέρα και την Γήινη Επιφάνεια).

Από εκεί ο Ουρανός θα μπορούσε μεν να παρακολουθεί τα τεκταινόμενα στον Κόσμο αλλά δεν θα μπορούσε να επέμβει.

Δραματική μοίρα ανέμενε τους Εκατόγχειρες και τους Κύκλωπες. Αν και ο ρόλος τους στον πόλεμο ήταν καθοριστικός ωστόσο αποκλείσθηκαν από τα αξιώματα και για να μην επαναστατήσουν οδηγήθηκαν με τέχνασμα στα Τάρταρα όπου και επαναφυλακίσθηκαν.

Τιτανομαχία

'

Σύμφωνα με την Ολυμπιακή Θεογονία, η Τιτανομαχία ήταν ο Δεύτερος Διαθεϊκός Πόλεμος και έγινε μεταξύ των Τιτάνων, οι οποίοι κυριαρχούσαν μέχρι τότε, στον Κόσμο, και των Ολυμπίων απογόνων τους που ήθελαν να τους αντικαταστήσουν.

Ετυμολογία

Η λέξη " Τιτανομαχία" σχετίζεται ετυμολογικά με την λέξη " Τιτάνες".

Είναι επίσης γνωστή και ως η Μάχη των Τιτάνων ή Πόλεμος Τιτάνων.

Οι έδρες των αντιπάλων

Αν και ο πόλεμος διεξήχθηκε σε όλη την έκταση της Γήινης επιφάνειας ωστόσο οι αντίπαλοι οργάνωσαν κεντρικές θέσεις - στρατηγεία

• Έδρα των Τιτάνων ήταν το όρος Όθρυς, στην Φθία, το οποίο προφανώς ήταν και, κατά την διάρκεια της διακυβέρνησής τους, το κέντρο επιτήρησης των ανθρώπων. (Ήταν χαμηλό όρος καθόσον οι Τιτάνες, που δεν πίστευαν ότι θα απειληθούν ποτέ, είχαν επιλέξει προφανώς χαμηλό όρος για να επιτηρούν τη Γη καλύτερα.)
• Έδρα των Ολυμπίων ήταν το όρος Όλυμπος, στην Θεσσαλία, όπου κατέφυγαν αρχικά όταν κήρυξαν την επανάσταση. (Το ύψος τους έδινε προφανές προτέρημα έναντι των Τιτάνων).

Τιτάνες και σύμμαχοι

- Στην κυρίαρχη τριάδα συμπεριλαμβάνονται οι εξής:

• ο Κρόνος,
• ο Ωκεανός,
• ο Υπερίων,

- Στην δευτερεύουσα τριάδα συμπεριλαμβάνονται οι εξής:

• ο Κοίος,
• ο Κρείος,
• ο Ιαπετός

- Οι γυναίκες - θεές ήσαν:

• η Ρέα, σύζυγος του Κρόνου
• η Τηθύς, σύζυγος του Ωκεναού
• η Θεία, σύζυγος του Υπερίωνα

• η Φοίβη.
• η Θέμις.
• η Μνημοσύνη.

- Σύμμαχοι των Τιτάνων ήταν επίσης δύο Ιαπετίδες, δηλ. υιοί του Ιαπετού.

• ο Άτλας (βασικός συντελεστής του αγώνα)
• ο Μενοίτιος.

- Ας σημειωθεί, όμως, ότι δύο Τιτανίδες:

• η Θέμις και
• η Μνημοσύνη

απεστάτησαν στην διάρκεια του αγώνα (προφανώς όταν είδαν ότι η νίκη κλίνει προς τους Ολυμπίους). Ύποπτη επίσης έγινε και η συμπεριφορά του Ωκεανού (προφανώς όταν συνειδοποίησε την ισχύ του Ποσειδώνα θέλησε να συνθηκολογήσει).

Ολύμπιοι και σύμμαχοι

- Στην κυρίαρχη τριάδα συμπεριλαμβάνονται οι εξής:

• ο Ζεύς,
• ο Ποσειδών,
• ο Άδης (ή Πλούτων)

- Οι γυναίκες - θεές ήσαν:

• η Ήρα, σύζυγος του Δία
• η Δήμητρα, η κόρη της Περσεφόνη συνεζεύχθηκε τον Άδη.
• η Εστία, αρνήθηκε σχέση με τον Ποσειδώνα και έμεινε παρθένος.

- Επίσης δύο Ιαπετίδες τάχθηκαν εξ αρχής με το μέρος των Ολυμπίων:

• ο Επιμηθεύς και
• ο Προμηθεύς. Ειδικά, η αποστασία του Ιαπετίδη αυτού, που μετατράπηκε σε φανατικό σύμμαχο του Δία, έκρινε σημαντικά την έκβαση του αγώνα.

- Σημαντικό ρόλο έπαιξαν υπέρ των Ολυμπίων:

• η θεά Γαία, που βοήθησε στην απόκρυψη του Δία κατά την παιδική του ηλικία.
• η Ωκεανίδα Μήτις, που με δικό τέχνασμα έλαβε ο Κρόνος το εμετικό βότανο και έτσι εξέμεσε τους καταποσθέντες Τιτάνες.
• η Ωκεανίδα Στύγα,

- Σημαντικότατοι σύμμαχοι των Ολυμπίων αποδείχθηκαν (μετά την απελευθέρωσή τους):

• οι Εκατόγχειρες, φανατικοί εχθροί των Τιτάνων
• οι Κύκλωπες, πιστοί σύμμαχοι του Δία.

- Σημαντική επίσης ήταν και η ουδετερότητα των νεαρών ακόμη Γιγάντων (που αργότερα, θα επαναστατήσουν και θα απαιτήσουν τα πρωτεία).

Πολεμικές Επιχειρήσεις

Ο πόλεμος είχε προλεχθεί στον Κρόνο από τη Γαία και τον Ουρανό.

Ο πόλεμος ήταν απίστευτα βίαιος και είχε δεκαετή διάρκεια και διεξήχθηκε σε αέρα, ξηρά και θάλασσα (ακόμη και στον Κάτω Κόσμο).

Στην διάρκειά του πολλές περιοχές της Γης καταστράφηκαν καθώς επλήγησαν είτε από σεισμούς των Τιτάνων είτε κατακάηκαν από τους κεραυνούς του Δία.

Αλλά και στην θάλασσα ο προφανής αγώνας Ωκεανού - Ποσειδώνα είχε ως αποτέλεσμα όχι μόνον την βύθιση πλοίων αλλά την κατάκλυση από ορμητικά κύματα νήσων και παραλιακών περιοχών.

Βέβαια η σύγκρουση θα κρίθηκε, τελικά, στον αέρα όπου Κρόνος και Ζεύς θα ενεπλάκησαν σε μία πραγματικά τιτάνια πάλη. Οι θελλώδεις άνεμοι που προκλήθηκαν σάρωσαν τα πάντα.

Ο διαμοιρασμός μετά την Ολύμπια Νίκη

Μετά την μεγάλη νίκη οι νικητές Ολύμπιοι έκαναν την πρώτη τους κυβερνητική σύσκεψη και αποφάσισαν τα εξής:

- Νέος Κοσμοκράτορας στην θέση του Κρόνου ορίζεται ο Ζεύς (αν και νεότερος όλων, ήταν ο βασικός υπεύθυνος της Νίκης)

- Ο διαμοιρασμός των Γήινων στοιβάδων έγινε ως εξής:

1. Η Ατμόσφαιρα (δηλ. ο ουρανός) δόθηκε στον ίδιο τον Δία
2. Η Υδρόσφαιρα (δηλ. οι θάλασσες καθώς και οι λίμνες και οι ποταμοί της ξηράς) δόθηκε στον Ποσειδώνα.
3. Η Λιθόσφαιρα (δηλ. ο Κάτω Κόσμος) δόθηκε στον Άδη , τον επιλεγόμενο και Πλούτωνα.

- Η Γήινη επιφάνεια αφέθηκε στην κοινή κυριαρχία όλων των θεών.

Η ποινή των Τιτάνων

Στην ίδια σύσκεψη κρίθηκε και η μοίρα των ηττηθέντων Τιτάνων. Ήταν ο εγκλεισμός τους στα Τάρταρα (κάτω από τον Κάτω Κόσμο).

Κατά τη διάρκεια του πολέμου οι Τιτανίδες Θέμις και Μνημοσύνη, προφανώς πρόλαβαν και άλλαξαν στρατόπεδο και για αυτό και παρέμειναν ελέυθερες, χωρίς όμως τα προηγούμενα αξιώματά τους. Αλλά και ο Ωκεανός διατήρησε ωρισμένα προνόμια.

Ως φύλακες των Τιτάνων ορίσθηκαν οι χειρότεροι εχθροί τους οι Εκατόγχειρες.

Γιγαντομαχία

'

Σύμφωνα με την Ολυμπιακή Θεογονία, η Γιγαντομαχία ήταν ο τρίτος Διαθεϊκός Πόλεμος μεταξύ των Ολυμπίων, οι οποίοι κυριαρχούσαν μέχρι τότε, στον Κόσμο, και των Γιγάντων, που ήθελαν να τους αντικαταστήσουν.

Ετυμολογία

Η λέξη " Γιγαντομαχία" σχετίζεται ετυμολογικά με την λέξη " Γίγαντες".

Οι έδρες των αντιπάλων

• Έδρα των Ολυμπίων ήταν το όρος Όλυμπος, στην Θεσσαλία, όπου κατέφυγαν αρχικά όταν κήρυξαν την επανάσταση.
• Έδρα των Γιγάντων ήταν η Χαλκιδική.

Ολύμπιοι και σύμμαχοι

- Στην κυρίαρχη τριάδα συμπεριλαμβάνονται οι εξής:

• ο Ζεύς,
• ο Ποσειδών,
• ο Άδης (ή Πλούτων)

- Στην δευτερεύουσα τριάδα συμπεριλαμβάνονται οι εξής:

• ο Απόλλων,
• ο Άρης,
• ο Ερμής

- Σημαντικό ρόλο στην Γιγαντομαχία έπαιξαν, επίσης, οι δύο γιοί του Δία

• ο ημίθεος Ηρακλής
• ο θεός Διόνυσος.

Γίγαντες

Οι Γίγαντες είχαν όμως φοβερή δύναμη και τερατώδη μορφή. Ήταν περισσότεροι από εκατό, με αρχηγό τους τον Εγκέλαδο. Οι διαπρεπέστεροι Γίγαντες ήταν:

• ο Εγκέλαδος,
• ο Πορφυρίων,
• ο Αλκυονεύς,
• ο Εφιάλτης,
• ο Εύρυτος,
• ο Κλύτιος,
• ο Πολυβότης,
• ο Πάλλας,
• ο Γρατίων,
• ο Άγριος,
• ο Θόων και
• ο φοβερός Τυφωεύς.

Αιτία του Πολέμου

Βασική αιτία του πολέμου αυτού ήταν η δυσαρέσκεια της Γαίας.

Αν και στην Τιτανομαχία ήταν ευνοϊκή απέναντι στους Ολύμπιους άλλαξε στάση μετά την σκληρή τιμωρία των Τιτάνων.

Καθώς η συμπεριφορά των Ολυμπίων προς αυτήν γινόταν όλο και περισσότερο αλαζονική η Γαία αποφάσισε να βοηθήσει τα τελευταία οψιγενή τέκνα της, τους Γίγαντες, να πάρουν την εξουσία.

Οι Γίγαντες ήταν αυτοί δυσαρεστημένοι με τους Ολύμπιους καθώς δεν κέρδισαν κάτι από την πτώση των Τιτάνων. Έτσι εξεγέρθηκαν.

Πολεμικές Επιχειρήσεις

Ενώ οι Γίγαντες ισχυροποιούνταν, οι σχέσεις της Γαίας με τους Ολύμπιους διαρκώς επιδεινώνονταν. Έτσι, όταν διαπίστωσε ότι οι Γίγαντες είχαν ισχυροποιηθεί αρκετά τους εξώθησε σε επανάσταση και ολομέτωπη επίθεση κατά των Ολυμπίων.

Η επίθεση των Γιγάντων έγινε χωρίς καμιά προειδοποίηση και ήταν καταιγιστική. Μία μεγάλη ομάδα από αυτούς αναρριχήθηκε στον Όλυμπο και αιφνιδίασε τους απροετοίμαστους Ολύμπιους, μέσα στα ανάκτορά τους, με βροχή από βράχους, αναμμένους δαυλούς και ολόκληρα φλεγόμενα δέντρα. Οι Γίγαντες εκρίζωναν ολόκληρα πετρώματα και τα τοποθετούσαν το ένα πάνω στο άλλο ώστε να εισβάλλουν στην υψηλότερη κορυφή του Ολύμπου, όπου βρισκόταν το Ολυμπιακό άδυτο, το ανάκτορο του ίδιου του Δία. Όλες οι γειτονικές οροσειρές (η Όσσα, το Πήλιο, η Πίνδος, το Παγγαίο και ο Άθως) σείσθηκαν συθέμελα.

Οι θεοί του Ολύμπου αφού συνήλθαν από την πρώτη έκπληξη, πέρασαν στην αντεπίθεση. Ο κοσμοκράτορας Ζεύς, οπλισμένος όχι μόνον με την αστραπή και τον κεραυνό, όπως στην Τιτανομαχία, αλλά και με την τρομερή αιγίδα, (που είχε πάνω την κεφαλή της Γοργόνας) κατέκαυσε τους πρώτους εισβολείς που τελικά, επάνω στα υψηλά όρη και μακρυά από το έδαφος, αποδείχθηκαν αρκετά ευάλωτοι στα θεϊκά πλήγματα.

Η Ολύμπια αντεπίθεση γρήγορα προκάλεσε πανικό στους αναρριχώμενους Γίγαντες. Ολόκληρη η ομάδα οπισθοχώρησε άτακτα αφήνοντας πολλούς νεκρούς σε μάχες που πρωτοστάτησαν η Αθηνά, ο Απόλλων και η Άρτεμις.

Μετά την ήττα τους στον Όλυμπο οι Ολύμπιοι αντιμετώπισαν τους Γίγαντες σε μάχες δόθηκαν στο έδαφος. Εκεί όμως η κατάσταση δεν ήταν τόσο εύκολη για αυτούς. Οι Γίγαντες με την συμπαράσταση της Γαίας ήταν σχεδόν ακατάβλητοι. Σε μία φάση, κινδύνευσε ακόμη και ο Ήλιος που σώθηκε την τελευταία στιγμή από τον Ήφαιστος, που τον πήρε πάνω στο δικό του άρμα.

Ο πόλεμος συνεχίσθηκε για μία δεκαετία και παρέμενε αμφίρροπος. Οι θεοί είχαν αρχίσει να κουράζονται από τους συνεχείς αγώνες, ειδικά με άτρωτους Γίγαντες που δεν μπορούσαν να φονευθούν μόνον από πλήγματα αθανάτων.

Η κατάσταση άλλαξε όταν έγινε γνωστή στους Ολύμπιους αυτή η πληροφορία. Τότε η Αθηνά ανέλαβε να συστρατεύσει τους δυο ημίθεους θνητούς γιους του Δία:

• τον Ηρακλή, τον οποίο είχε αποκτήσει από την Αλκμήνη και
• τον Διόνυσο, που απέκτησε από την Σεμέλη.

Ο Ηρακλής είχε ως όπλα το ρόπαλο και το τόξο του. Ο Διόνυσος, που ήρθε με τη συνοδεία [[Σάτυροι|Σατύρων και Κορυβάντων είχε ως όπλο τον θύρσο, μία ράβδο στολισμένη με κισσό.

Στις νέες μάχες πολλοί άτρωτοι Γίγαντες φονεύθηκαν από τα συνδυασμένα κτυπήματα των αθανάτων Ολυμπίων και των δύο ημιθέων.

Ωστόσο, ο αγώνας δεν είχε ακόμη κριθεί καθώς έγινε γνωστό ότι υπήρχε σε ένα άγνωστο μέρος ένα μαγικό φυτό (ελιξήριο της αθανασίας) που θα μετέτρεπε, σε αθάνατους, τους εναπομείναντες Γίγαντες. Η Γαία και οι Ολύμπιοι άρχισαν αγώνα δρόμου για την εύρεση του πολύτιμου φυτού. Ο Ζεύς για να καθυστερήσει την Γαία, που προπορευόταν, έδωσε εντολές σε Ήλιο, Σελήνη, και Ηώ να μην ανατείλουν. Έτσι, επικράτησε για πολλές ημέρες σκότος που επέτρεψε στον Δία να βρεί πρώτος το ελιξήριο της αθανασίας και να το καταστρέψει.

Μετά και την τελευταία αυτή εξέλιξη οι Γίγαντες έχασαν το θάρρος τους. Διασκορπίσθηκαν και βαθμιαία καταπλακώθηκαν με πετρώματα από τους Ολύμπιους που τους καταδίωκαν.

Στην τελική σύγκρουση έγινε τιτάνια πάλη μεταξύ Δία και Εγκέλαδος. Τελικά ο Ζεύς καταπλάκωσε τον αντιπάλο του πετώντας πάνω του έναν τεράστιο βράχο, που έγινε η νήσος Σικελία.

Η ρύθμιση μετά την Ολύμπια Νίκη

Μετά την μεγάλη νίκη οι νικητές Ολύμπιοι έθεσαν την Γαία υπό επιτήρηση ώστε να σταματήσει να γεννά απογόνους και έτσι εξασφαλίσθηκαν από την πλευρά αυτή.